Truyện ngắn CỐ Hương (Lỗ Tấn) khép lại với suy tưởng của nhân vật Tôi: ... trên mặt đất vốn làm gì có đường. Người ta đi mãi thì thành đường thôi. Suy nghĩ của anh (chị) về vấn đề trên
I. Tìm hiểu đề
- Lỗ Tấn là nhà văn vĩ đại của Trung Quốc. Suy tưởng trên của nhân vật Tôi trong Cố hương thế hiện tập trung quan điểm mang màu sắc cách mạng, tiến hoá luận của Lỗ Tấn trong lĩnh vực xã hội.
- Mặc dù nhận định được rút ra từ một truyện ngắn, nhưng thực chất, đây là kiểu bài bình luận xã hội.
- Khi bàn luận, cố nhiên, phải đặt câu nói trên vào trong văn cảnh tác phẩm để hiểu thấu đáo ý tưởng của tác giả. Nhưng cần mở rộng phạm vi triết luận của nó ra các vấn đề, lĩnh vực khác nhau của đời sông xã hội, lịch sử.
II. Dàn bài
1. Mở bài
- Là nhà văn - nhà chiến sĩ cách mạng - nhà văn hoá lớn, những tác phẩm của Lỗ Tấn không chỉ phanh phui những thói tật, ung nhọt của xã hội đương thời. Cơ bản hơn, bằng toàn bộ tâm hồn mình, Lỗ Tấn luôn hướng tới tương lai, hướng đến sự thay đổi của đời sống xã hội.
- Tư tưởng cách mạng, khát vọng đổi thay thực tại của Lỗ Tấn được thể hiện tập trung, mang ý nghĩa triết học sâu sắc qua câu kết của tác phẩm Cố hương.
2. Thân bài
2.1. Giải thích
- Hình tượng con đường ở đây chủ yếu cần phải được hiểu theo nghĩa bóng: là cách thức và phương hướng để con người giải quyết những vấn đề trong đời sống xã hội. Ở Lô Tấn, con đường là con đường cách mạng.
- Người ta đi mãi thì thành đường: có hai lớp ý nghĩa hàm ẩn. Thứ nhất, đường là do con người tạo ra. Thứ hai, không có con đường nào là duy nhất. Chỉ cần người ta “đi nhiều” thì sẽ thành đường. Rõ ràng hình tượng con đường ở đây mang đậm khuynh hướng cách mạng, thể hiện khát vọng đổi thay.
2.2. Bình luận
a. Y nghĩa trực tiếp của câu nói (gắn với tư tưởng của tác phẩm).
- Phần cuối của Cố hương tràn đầy hi vọng về sự đổi thay. Hi vọng thì rõ ràng chưa phải là hiện thực, nhưng tác giả qua nhân vật “Tôi” cho rằng: hi vọng cũng giống như con đường trên mặt đất, do người ta đi nhiều mà thành.
- Như thế, với câu nói này, Lỗ Tấn quan niệm: không có gì là bất biến. Chỉ cần con người có khát vọng và dám thực hiện khát vọng ấy, anh ta sẽ làm đổi thay thế giới.
b. Ý nghĩa triết học (ý nghĩa khái quát mở rộng)
- Một quan niệm tích cực, mang tính cách mạng. Với Lỗ Tấn lịch sử không dừng bước mà luôn vận động, biến đổi.
- Đặt niềm tin vào con người. Con người với khát vọng đẹp đẽ là chủ thể sáng tạo ra lịch sử. Con người tự mở ra những con đường trong hành trình tiến về phía trước của mình.
- Con người sông có ý nghĩa phải là con người có khát vọng đổi thay, vượt lên những giới hạn có sẵn. Kêu gọi con người trong cuộc đời phải trở thành những người mở đường. Tạo lập ra những con đường mới cho mình và cho toàn xã hội.
c. Liên hệ với thực tế, bản thân
- Đất nước đang đứng trước những bước ngoặt to lớn. Những con đường mới đang chờ đợi ở phía trước.
- Thực tế này đòi hỏi mỗi con người phải có lối sông năng động, trái tim tràn đầy ước mơ; rèn luyện một nghị lực để trở thành những người mở đường, đưa đất nước vào kỉ nguyên mới.
3. Kết bài
- Quan niệm của Lỗ Tấn trong Cố hương chứa đựng một cách nhìn tích cực, tiến bộ trước những vấn đề của hiện thực xã hội.
- Quan niệm này xuất phát từ hoàn cảnh lịch sử cụ thể của Trung Quốc lúc đó, nhưng đồng thời lại chứa đựng giá trị triết học rộng lớn. Nó cũng là vấn đề của con người hôm nay và mãi sau này.
Viết bình luận