Cảm nhận về sự nghiệp thơ văn của Hồ Chí Minh

Hồ Chí Minh - Nguyễn Ái Quốc (1890 - 1969) là người anh hùng giải phóng dân tộc, nhà thơ lớn của đất nước ta trong thế kỉ XX. Sự nghiệp chính của Người là hi sinh phấn đấu cho độc lập tự do và cơm áo hòa bình của nhân dân ta. Người đã lấy văn thơ làm vũ khí chiến đấu sắc bén. Thông minh bẩm sinh, giàu tâm hồn nghệ sĩ, Người đã trở thành một cây bút chính luận kiểu mẫu, một nhà thơ lỗi lạc của đất nước.

Hồ Chí Minh là một cây bút đa phong cách, thể hiện một cốt cách cổ điển và những sáng tạo hiện đại. Văn thơ Hồ Chí Minh phong phú, đa dạng, độc đáo, viết bằng ba thứ ngôn ngữ là tiếng Pháp, chữ Hán và tiếng Việt.

Những năm XX của thế kỉ trước, Nguyễn Ái Quốc viết Bản án chế độ thực dân Pháp và nhiều truyện, kí như Vi hành, Lời than vãn của Bà Trưng Trắc. Tính tư liệu phong phú, tính chiến đấu mãnh liệt ở thể văn phóng sự; nghệ thuật tự sự hấp dẫn, châm biếm hóm hĩnh ở nhiều truyện kí. Thơ tiếng Việt, phần lớn là lục bát, thất ngôn, hay nhất là những bài thơ Chúc tết, Cảnh khuya, Cảnh rừng Việt Bắc, Đi thuyền trên sông Đáy... Các bài thơ tuyên truyền, giản dị mộc mạc, gần gũi với ca dao, tiêu biểu là các bài Ca sợi chỉ, Hòn đá, Con cáo và tổ ong...

Thơ chữ Hán có Ngục trung nhật kí và trên 30 bài thơ khác viết từ năm 1942 đến ngày Người qua đời. Vọng nguyệt, Vãn cảnh, Báo tiệp... là những bài thơ tuyệt bút, đậm đà phong vị Đường thi:

Yễu ba thâm xứ đàm quân sự,
Dạ bán quy lai nguyệt mãn thuyền.

Tuyên ngôn độc lập, Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến... tiêu biểu cho phong cách chính luận của Hồ Chí Minh: sắc bén, đanh thép, hùng hồn.
Tóm lại, tình yêu nước, tình nhân ái đã tỏa sáng trong thơ văn Hồ Chí Minh: “Chúng ta thà hi sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ!” Nhà thơ Tố Hữu cảm nhận tiếng nói Hồ Chí Minh là Lời non nước. Cụ Bùi Bằng Đoàn, Tiến sĩ triều Nguyễn, một nhân sĩ yêu nước, tham gia Chính phủ kháng chiến, trong một bài thơ họa đã viết:

Tri công quốc sự vô dư hạ,
Thao bút nhưng thành thoái lỗ thi.

Vần thơ Hồ Chí Minh là vần Thắng, là vần thơ đuổi giặc.