Có ba điều trong cuộc đời mỗi con người nếu đi qua sẽ không lấy lại được: thời gian, lời nói, cơ hội. Suy nghĩ cúa anh (chị) về ý kiến trên.

BÀI LÀM

Thời gian đã qua đi không thể trở lại
Dòng sống đã ra đi làm sao về chốn cũ
Náo nức khơi xa không thể vắng những cánh buồm
Áng mây trên đầu không thể ngừng trôi.

(Phó Đức Phương - Không thể và có thể)

Con người chỉ học được cách nuối tiếc một khi những gì có giá trị đã ra đi không bao giờ trở lại... Nếu được phép chọn ba điều mà chúng ta muốn níu giữ lại trong cuộc đời này nhất, đó có lẽ chính là: thời gian, lời nói và cơ hội - những thứ tựa hồ như “áng mây trên đầu không thể ngừng trôi”.

Mất đi một ngôi nhà, cũng tức là bạn có khả năng xây dựng lại một ngôi nhà thứ hai. Đó cũng chính là lí do vì sao trên thế giới có hàng vạn ngôi nhà được đập đi và xây lại hằng năm... Mất đi một công việc, không có nghĩa bạn không thể kiếm được một công việc khác, thậm chí là tốt hơn công việc mà bạn đã từng làm.

Con người chúng ta sinh ra và tồn tại trong vũ trụ này có lẽ đã được ưu ái hơn rất nhiều loài khác khi Chúa trời ban cho chúng ta hi vọng và nghị lực để níu giữ, cứu vãn mọi thứ của cải vật chất và thậm chí cả tình cảm (mất đi tình yêu đầu tiên, không có nghĩa là chúng ta không thể yêu lần thứ hai hay những lần tiếp theo sau đó). Nhưng có những thứ không nằm trong tầm kiểm soát của chúng ta và chúng ta không thể níu giữ hay thay đổi được. Thời gian là một trong số đó.

Dân gian có câu Thời gian là vàng, bạc. Tôi thì không cho là như vậy. Vàng, bạc dù sao cũng chỉ là vật chất, con người chúng ta có thể làm ra chúng, kiếm tìm chúng,... nhưng với thời gian, con người gần như bất lực. Chúng ta không tạo ra thời gian và khi thời gian đã trôi đi thì không có cách gì khiến nó quay trở lại. Thời gian có lẽ còn quý hơn vàng bạc châu báu rất nhiều lần. Các vị vua thời xưa bỏ ra rất nhiều công sức và tiền bạc để tìm thuốc trường sính bất lão cũng có nghĩa là muốn kéo dài thời gian sống của họ. Nói thời gian là tài sản vẫn chưa nói được hết sự quý giá của nó. Con người luôn muôn chế ngự thời gian, nắm giữ thời gian, thậm chí còn có những mơ ước táo bạo về một chiếc máy có thể quay ngược thời gian và thay đổi những việc đã làm trong quá khứ. Nhưng có lẽ đó mãi mãi chỉ là mơ ước vô vọng của con người.

Mỗi phút trôi qua là ta mất đi một phút trong cuộc đời mình. Đó có thể là một phút để tận hưởng một tách cà phê thơm lừng vào những buổi sớm, ngắm bình minh rạng đông trên những toà nhà cao tầng. Đó có thể là một phút tôi được thoả sức đùa vui bên bạn bè, đầm ấm bên gia đình và người thân. Nhưng đó cũng có thể là phút tôi vật lộn với bài vở học hành và quyết tâm ngày mai sẽ đậu vào một trường đại học nào đó. Dù là những phút giây hạnh phúc hay đau khổ, thất vọng, tôi đều không muôn bỏ lỡ, vì tôi biết: thời gian qua đi, chúng ta sẽ mất đi rất nhiều điều. Chúng ta mất đi tuổi trẻ và bầu nhiệt huyết. Chúng ta mất đi cái ngây thơ hồn nhiên hay cái nông nổi dễ thương tuổi hồng. Trong cuộc đời mỗi con người, có bao nhiêu lần chúng ta nuối tiếc vì những gì mình đã làm, những lỗi lầm mình muốn sửa chữa... những thời gian không cho ta cơ hội để thực hiện.

Những người thành công trong cuộc sống là những người biết tận dụng tối đa thời gian. Mỗi ngày mỗi người chúng ta đều có một quỹ thời gian như nhau, chúng ta đều có hai mươi tư tiếng đồng hồ để làm những việc chúng ta mong muốn chỉ có điều chúng ta xử lí khoảng thời gian đó như thế nào mà thôi. Với hai mươi tư tiếng một ngày như nhau, nhưng hoạt động của bạn là tích cực và có hiệu quả sẽ khiến bạn thành công hơn rất nhiều so với những người có cùng lượng thời gian mà không biết sử dụng nó. Rèn luyện cách sống “vội vàng”, sống để tận hưởng và tận hiến cho cuộc đời này sẽ giúp bạn không cảm thấy nuối tiếc mỗi phút giây trôi qua trong cuộc đời...

Cùng với thời gian, có những thứ trôi qua mà không bao giờ có thể lấy lại được. Đó chính là lời nói. Tôi rất thích câu chuyện ngụ ngôn này: “Một bầy ếch đi dạo trong rừng và có hai con bị rơi xuống một cái hố sâu. Tất cả các con ếch khác đều bu lại quanh miệng hố cứu chúng lên. Nhưng khi thấy cái hố quá sâu, bọn ếch trên miệng hố liền nói với hai con ếch rằng chúng chỉ còn có nước chết mà thôi. Hai con ếch bỏ ngoài tai những lời bình luận đó và cố hết sức nhảy lên khỏi hố. Những con ếch kia lại nói với chúng đừng nên phí sức, đừng nên làm chuyện vô ích. Sau cùng, một con ếch phía dưới nghe theo những gì cả bầy nói, nó bỏ cuộc và chết trong sự tuyệt vọng.

Con ếch còn lại tiếp tục cố gắng nhảy. Một lần nữa cả bầy xúm lại và thét lên, khuyên nó hãy thôi không cố gắng nữa. Cuối cùng, nó nhảy được lên bờ. Cả bầy vây quanh nó và hỏi: “Anh không nghe chúng tôi nói gì hay sao?”. Thì ra, con ếch này bị nặng tai. Nó tưởng cả bầy ếch để động viên nó trong suốt khoảng thời gian vừa qua...”.

Có một sức mạnh sống chết nơi miệng lưỡi chúng ta. Một lời động viên khích lệ cho một người đang bế tắc cũng có thể giúp anh ta vượt qua khó khăn, vực anh ta dậy. Nhưng những lời nói thiếu thiện chí của chúng ta cũng có thể giết chết niềm hi vọng cuối cùng của một người đang trong cơn tuyệt vọng. Vấn đề là ở chỗ nhiều khi chúng ta không ý thức hết được ý nghĩa, tác động của mỗi lời chúng ta nói. Giống như việc bạn thả một hòn sỏi vào nước, tạo ra những gợn sóng nhỏ xoay tròn, hoà vào cơn sóng lớn, tràn ra biển cả. Bạn hoàn toàn không quan tâm đến những cơn sóng bạn tạo ra, nhưng chỉ bằng một hòn sỏi thôi, bạn đã quấy động cả biển cả bao la. Buông một lời nói vô tình, thiếu cân nhắc, trong phút chóc bạn quên ngay. Nhưng đối với những người xung quanh, nó sẽ để lại vô vàn gợn sóng. Tất nhiên, những cơn sóng mà bạn tạo ra sẽ chẳng bao giờ quay trở lại với bạn, cũng như những lời nói vô tâm sẽ chẳng bao giờ lấy lại được, một khi bạn đã nói ra... Đôi khi tôi nghĩ, nếu có thế’ quay lại được thời gian thì dĩ nhiên chúng ta có thế sửa chữa những câu nói chúng ta đã lỡ lời nhưng thời gian chẳng thể quay lại được và cũng đừng mong có một ngày những lời nói của chúng ta sẽ được sửa chữa hay thay đổi... “Lời nói chẳng mất tiền mua” nhưng chúng để lại trong lòng người nghe những dấu ấn chẳng bao giờ phai nhạt.

Một lời nói dối sẽ đế’ lại ấn tượng về một kẻ dối trá lừa lọc, và để lại những hoài nghi trong lòng người nghe... Một lời mắng mỏ, quở trách vô tâm khiến ta rơi nước mắt... Một lời nói xấu sau lưng, để lại những thất vọng tràn trề, một tình bạn lặng im biến mất... Chúng ta có bao giờ xoá đi được những hoài nghi, những giọt nước mắt, những thất vọng? Vì vậy mà chúng ta chẳng bao giờ xoá đi được những lời nói của mình. Một lời nói không tốt, bạn đã xáo động một cuộc đời hạnh phúc hay làm rơi nước mắt của ai đó...

Một lời nói vui vẻ và thiện chí dù chỉ trong giây lát bạn tưởng như chúng bay đi... nhưng mang hi vọng, niềm vui và tình yêu đến cho mọi người... Nói lên những lời yêu thương chân thành, một lời động viên an ủi sẽ để lại trong trái tim người nghe niềm vui và hi vọng.
Cùng với thời gian và lời nói, cơ hội cũng là một tài sản quý báu nhưng cũng là một thứ mỗi con người trong chúng ta một khi đã mất đi thì không bao giờ có thể lấy lại được.

Trong thần thoại Hi Lạp, Cai-rốt là vị thần cơ hội. Thần có chỏm tóc dài trước trán, phía sau thì hói. Nếu bạn muôn nắm lấy cơ hội thì khi ông ta đang đến gần, bạn phải ngay lập tức nắm lấy chỏm tóc trước trán ấy. Khi Cai-rốt đã đi qua rồi, bạn không còn nắm được cơ hội nữa vì phía sau không còn tóc mà nắm. Như vậy, khi cơ hội đến với chúng ta, nếu bạn không nắm bắt nó ngay, thì bạn sẽ bỏ lỡ, và vị thần cơ hội ấy không dành chỏm tóc thứ hai đằng sau gáy cho bạn.

Trong cuộc sống, chúng ta luôn than thở rằng mình kém may mắn, hay cơ hội không đến với mình. Thậm chí chúng ta còn lấy “cơ hội” ra để biện minh cho sự thất bại của mình. Nhưng thực ra, cơ hội của mỗi người trong chúng ta là như nhau, chỉ có điều, bạn có nhận ra là nó đang đến, và có kịp nắm bắt nó hay không mà thôi.

Có hai nhà đầu tư chứng khoán cùng nhìn thấy giá cổ phiếu của một công ty đang sụt giảm. Nhà đầu tư A thấy vậy liền nói: “Công ty này chắc chắn không phải là nơi để ta đầu tư’. Ngược lại, nhà đầu tư B lại nghĩ đây là cơ hội để đầu tư. Ông ta đã đầu tư vào công ty này bất chấp giá cổ phiếu của nó đang sụt giảm. Hai ngày sau, giá cổ phiếu bỗng nhiên tăng đột ngột. Nhà đầu tư B, do nắm bắt cơ hội nên đã mau chóng trở nên giàu có. Như vậy, cơ hội dành cho mỗi người là như nhau. Khi cơ hội đến, bạn chỉ cần hơi sao nhãng, lưỡng lự thì cũng chẳng khác gì bạn đang khoanh tay dâng cơ hội cho người khác. Mà có những cơ hội nếu để lỡ một lần bạn sẽ phải hối tiếc suốt đời...

Cơ hội không phụ thuộc vào số phận như may mắn. Cơ hội tuỳ thuộc vào bản thân chúng ta. Chúng ta học mười hai năm đằng đẵng, cơ hội của chúng ta sẽ là kì thi đại học đầy cam go để chứng tỏ bản thân mình. Bạn càng chăm chỉ, càng nỗ lực thì khả năng nắm bắt cơ hội, khả năng dỗ của bạn càng cao. Như trường hợp của nhà đầu tư chứng khoán, nếu anh ta không có tầm nhìn, sự hiểu biết nhất định, chắc chắn anh ta sẽ không nhận ra đó là cơ hội để “tóm” lấy và thành công. Vì vậy cơ hội nằm trong tay chúng ta chứ không phải là ai khác. Đó có thể là cơ hội về sự nghiệp, về kinh doanh, cơ hội đổi đời,... Nhưng đó cũng có thể là những cơ hội giản dị, như cơ hội để nói những lời yêu thương đối với gia đình, bạn bè mình,... Có thể ai trong chúng ta cũng có cơ hội ấy, nhưng không phải ai trong chúng ta cũng nhận ra và đón chào nó. Chúng ta thường bỏ lỡ cơ hội đem đến tình yêu cho mọi người, cho bản thân ta mà chúng ta không biết. Khi những người đó đã xa rời ta mới hối tiếc vì mình đã bỏ lỡ cơ hội được nói những lời yêu thương.

Trước khi vào trong phòng mổ, mong ước lớn nhất của ngoại là được nghe tôi hát một lần. Ngoại muốn nghe cháu gái yêu của ngoại hát bài hát mà thưở bé ngoại đã dạy cho tôi. Nhưng tôi đã không làm điều đó. Tôi cười và nói với ngoại: “Ngoại à! Con lớn rồi mà, con không hát trước đông người đâu! Khi nào ngoại khỏi bệnh, con sẽ hát cho ngoại nghe, lúc nào chỉ có con với ngoại mà thôi”... Nhưng sau đó, tôi không còn có cơ hội hát cho ngoại nghe một lời nào nữa. Tôi đã bỏ lỡ cơ hội để hát... và cũng bỏ lỡ cơ hội để nói với ngoại là tôi yêu ngoại đến nhường nào...

Chúng ta, những con người trẻ tuổi trẻ lòng, chúng ta còn nhiều thời gian và cơ hội. Nhưng có phải vì thế mà bạn dừng chân lại và tạm chấp nhận một con đường bằng phẳng, hay là đi quá nhanh để lãng phí những giá trị đẹp đẽ của cuộc sống này? Bạn và tôi đều còn rất trẻ, trẻ và tràn đầy sức sống. Và hơn hết, chúng ta thật may mắn khi nhìn thấy được những thứ mà trong tương lai chúng ta có thể bỏ lỡ, nhìn thấy sự mất mát trước khi bị mất mát thật sự thì chúng ta sẽ có ý thức hơn để không để tuột mất những cơ hội để tạo dựng những gì chúng ta muốn, để cuộc sống này ý nghĩa hơn.

Vậy thì tại sao ngay từ bây giờ bạn không nâng niu những gì mà bạn có? Sao bạn không thực hiện thuyết Tương đối của Anh-xtanh, sao bạn không “uốn lưỡi bảy lần trước khi nói” và không “tóm” thật mạnh lấy túm tóc của thần Cơ hội khi Ngài bước qua? Hãy làm những điều đó để hạnh phúc mỉm cười với bạn... Hãy biến những điều không thể trở thành có thể:

Người đã ra đi có thể trở lại
Vết thương ngày nào có thể liền da
Nước mắt sẽ thôi, dôi môi lại chín đỏ
Bồi hồi ngày gặp nhau xua tan đi hao nỗi mong nhớ
Vòng tay yêu thương có thể rộng mở
Bóng mây muộn sầu có thể dần tan
Và điều này thật rộn ràng êm ái
Có thể ngày mai chúng ta sẽ thành đôi.

(Phó Đức Phương - Không thể và có thề)